Endemska nefropatija je porodična hronična bolest koja se javlja u žarištima, endemično, duž reka Kolubare, Drine, Save i Morave. Javlja se u oblastima jugoistočne Evrope, a žarišta su potvrđena u Srbiji, Bosni i Hercegovini, Hrvatskoj, Rumuniji i Bugarskoj.

Bolest se klinički ispoljava kod odraslog seoskog stanovništva, obično između 30 i 50 godina starosti, sa lakom predominacijom ženskog pola.

Uzrok nastanka - Etiologija endemske nefropatije nije poznata. Kao mogući uzročnici ističu se izvesni elementi koji se nalaze u tragovima (olovo, kadmijum, silicijum), živi agensi (bakterije i virusi), gljivični i biljni toksini, genetski faktori i imuni mehanizam.

Klinička slika - Akutna faza bolesti ne postoji. Bolest je neprimetna, relativno asimptomatska i dosta dobro se podnosi, ponekad i decenijama. Opšta slabost se javlja tek u stadijumu bubrežne insuficijencije, kada je anemija izražena i kada postoji retencija azotnih produkata u krvi.

Bolesnici se žale na neodređene gastrične tegobe. Povišen krvni pritisak se sreće u oko 30 - 40% bolesnika u poodmaklim fazama i kod bolesnika starije životne dobi. Ne postoje edemi bubrežnog porekla. Bolest progredira ka bubrežnoj insuficijenciji i terminalnom stadijumu bolesti bubrega.

Dijagnoza - Postavlja se na osnovu anamneze, epidemioloških podataka, kliničke slike, objektivnog pregleda, laboratorijskih analiza, ultrazvuka, intravenske urografije, biopsije bubrega.

Lečenje - Lečenje obolelih od endemdske nefropatije, čija etiologija i patogeneza još nisu poznate, svodi se uglavnom na higijenskodijetetski režim. Izražena bubrežna insuficijencija zahteva hipoproteinski režim ishrane, korekciju anemije, antihipertenzive kod postojeće arterijske hipertenzije, a u terminalnom stadijumu i aktivno lečenje ( dijaliza i transplantacija).

Prevencija - Svodi se na preduzimanje opštih higijenskih mera u pogledu načina života, ishrane i snabdevanja pijaćom vodom iz područja koja nisu ugrožena.